Daar stonden ze, nogal verlegen bij het zien van hun hele kleine en veel te vroeg geboren broertje Luuk. Afwachtend en aarzelend, niet wetende wat te doen. De ouders waren kalm en merkten hun hulpeloosheid op. Ze begonnen heel zacht te vertellen wat er aan de hand was met hun broertje en waarom ze waren gekomen om afscheid van hem te nemen. Heel langzaam kwamen Bas en Anna los uit hun bevroren houding. Van eerst bedeesd staan afwachten wat er allemaal zou kunnen gebeuren, kwamen ze tot actie. Ze wilden hun broertje aanraken en kusjes geven. Het verliep heel natuurlijk. Ze mochten erbij zijn, ze mochten kijken, voelen en contact maken.

Omgaan met rouw

Deze vader en moeder zullen het gemis van Luuk meenemen in hun leven. De leegte en het verdriet zullen mogelijk een belangrijke rol spelen in het dagelijkse leven. Bas en Anna zullen hier onderdeel van zijn. Zij hebben hun broertje gezien en weten dat het niet verder kon leven. Ze zullen op hun eigen wijze hier mee om gaan. Het verschil van rouwen is bij iedere man, vrouw en kind totaal anders en uniek. De arts adviseerde de ouders om hulp in te roepen als het niet gaat zoals ze zouden willen en een boek over rouw te lezen. Bewustwording van je eigen verdriet, het verdriet van je partner maar zeker ook dat van de kinderen is heel belangrijk. Kennis neemt de rouw niet weg maar het kan je helpen in de omgang met je geliefden.

Voor elkaar en met elkaar

Je leven kan op jonge leeftijd voor altijd veranderen als je het sterven van een broertje of zusje meemaakt. Opeens blijkt dat niet alleen oude mensen overlijden. Dit brengt bij kinderen een heel ander inzicht in het leven en de toekomst met zich mee. Hier moet zorgvuldig mee worden omgegaan en vooral niet worden verzwegen. Aandacht en open staan voor elkaars gevoelens hierin is belangrijk.

Hoe moeilijk of vreemd het ook was op het moment van afscheid nemen. Deze kinderen mogen over hun gevoelens en gedachten praten op elk moment als ze daar behoefte aan hebben, dat hebben ze samen als gezin afgesproken.

Ik wens dat liefde en geduld blijft bestaan om dit voor elkaar en met elkaar te doen.

Erna Schuppert Pas, fotografe van de maand augustus.